A-đề-sa
Mục lục tóm tắt
Tài liệu tham khảo
A-đề-sa (Atiśa Dīpaṃkara Śrījñāna, 982–1054) là bậc luận sư Ấn Độ có ảnh hưởng sâu rộng đối với sự phục hưng Phật giáo Tây Tạng. Ngài nổi tiếng với giáo pháp Lamrim (lộ trình giác ngộ tuần tự), đề cao việc quy y Tam bảo, giữ giới, phát Bồ-đề tâm và tu tập từ bi – trí tuệ song hành.
Khái quát
- Xuất thân hoàng tộc vùng Bengal, sớm xuất gia và học tại các tu viện danh tiếng như Nālandā, Vikramaśīla.
- Năm 1042 được mời tới Tây Tạng để chấn chỉnh tăng đoàn, truyền bá Đại thừa – Kim Cương thừa và biên soạn giáo trình Lamrim.
- Tác phẩm tiêu biểu Bồ-đề đạo đăng luận làm nền cho phái Kadam, ảnh hưởng mạnh tới tư tưởng Tông-khách-ba và truyền thống Gelug.
Nội dung chi tiết
1. Công hạnh và truyền thừa
- Kết nối các dòng truyền thừa Ấn Độ với Tây Tạng, nhấn mạnh kỷ luật giới luật và đời sống giản dị.
- Dẫn dắt đệ tử giữ vững niềm tin Tam bảo, lấy tu viện làm trung tâm giáo dục và hoằng pháp.
2. Giáo pháp Lamrim
- Lộ trình ba căn cơ: người căn cơ nhỏ tu thiện tránh ác đạo; căn cơ vừa hướng tới giải thoát; căn cơ lớn phát Bồ-đề tâm cứu độ chúng sinh.
- Quán vô thường, nhân quả, lòng từ bi trước khi thực hành mật pháp giúp hành giả cân bằng trí tuệ – phương tiện.
3. Di sản
- Sau khi thị tịch tại Nyethang (1054), đệ tử tiếp tục truyền bá, hình thành giáo lý Lamrim trong mọi trường phái Tây Tạng.
- Tư tưởng của ngài trở thành chuẩn mực cho việc kết hợp giới luật thanh tịnh và hành trì mật tông đúng pháp.