A-la-hán
Mục lục tóm tắt
Tài liệu tham khảo
A-la-hán (sa. Arhat, pi. Arahant) là danh xưng dành cho người đã đoạn trừ lậu hoặc, chấm dứt luân hồi sinh tử. Theo truyền thống Nguyên thủy, đây là quả vị cao nhất đạt được nhờ thực hành Bát chánh đạo và thấy rõ Tứ diệu đế. Đại thừa vẫn tôn kính A-la-hán nhưng nhấn mạnh lý tưởng Bồ-tát rộng lớn hơn.
Khái quát
- Thành tựu nhờ tu tập giới-định-tuệ, đoạn tận tham, sân, si và các phiền não vi tế.
- Có Tam minh, Lục thông, không còn tái sinh trong ba cõi.
- Là quả vị thứ tư trong bốn thánh quả Sa-môn: Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán.
Nội dung chi tiết
1. Đặc tính quả vị
- Trực ngộ vô ngã, dứt chấp thủ ngũ uẩn, giải thoát khỏi khổ đau hiện tại và tương lai.
- Phiền não cạn sạch, không còn tạo nghiệp dẫn tái sinh.
2. Con đường tu tập
- Thực hành Bát chánh đạo, kết hợp thiền chỉ – thiền quán để phát triển định tuệ.
- Quán Tứ niệm xứ, thấu hiểu Tứ diệu đế nhằm triệt tiêu vô minh.
3. Ý nghĩa trong các truyền thống
- Nguyên thủy: A-la-hán minh chứng con người có thể đạt giác ngộ ngay trong đời này.
- Đại thừa: kính trọng công hạnh A-la-hán, đồng thời khuyến khích phát tâm Bồ-tát để độ sinh rộng khắp.