Mục lục
Tài liệu tham khảo
- https://en.wikipedia.org/wiki/Animals_in_Buddhism
- Kinh Tăng Chi Bộ, phẩm Kinh Chiên Đà
- Damien Keown, Buddhist Ethics
Khái quát
- Phật giáo coi động vật là chúng sinh có cảm thọ, thuộc một trong sáu cõi tái sinh, nên cần được tôn trọng và bảo hộ.
- Giới luật không sát sinh, thực hành từ bi, phóng sinh, ăn chay nhằm giảm bớt đau khổ của động vật và nuôi dưỡng tâm thiện.
- Truyện tiền thân (Jātaka) và biểu tượng Phật giáo sử dụng hình ảnh động vật để giáo dục đạo đức, nhấn mạnh nhân quả.
Nội dung chi tiết
1. Quan điểm giáo lý
- Đức Phật dạy mọi chúng sinh đều sợ chết, ham sống, vì vậy người tu phải từ bỏ sát hại.
- Tái sinh làm động vật là kết quả của sân hận, ngu si; hiểu vậy giúp hành giả thương xót, không chê bai.
- Bồ-tát hạnh bao gồm bảo vệ môi trường, nuôi dưỡng lòng từ đối với tất cả loài hữu tình.
2. Thực hành liên quan
- Giữ giới, ăn chay kỳ, phóng sinh, chăm sóc động vật bị thương nhằm gieo nhân lành, tránh nghiệp sát.
- Nhiều tu viện tổ chức ngày phóng sinh, tụng kinh cầu siêu cho động vật, khuyến khích nuôi dưỡng vật nuôi bằng tình thương.
- Trong Kim Cương thừa, có các nghi quỹ cứu súc vật, chuyển thức đồ ăn để tránh sát sinh vô ý.
3. Biểu tượng và văn hóa
- Hình tượng sư tử, voi, chim, cá xuất hiện trong nghệ thuật Phật giáo: sư tử tượng trưng cho tiếng rống Phật pháp, voi biểu tượng trí tuệ.
- Truyện Jātaka kể về các kiếp Phật làm hươu, khỉ, thỏ… nêu gương hy sinh, lòng từ vô hạn.
- Nhiều quốc gia Phật giáo xây dựng khu bảo tồn động vật, vận động chống săn bắn, thể hiện ứng dụng đạo đức Phật giáo vào đời sống hiện đại.