Mục lục
Tài liệu tham khảo
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A1p_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_t%C3%B4ng
- https://en.wikipedia.org/wiki/Yogacara#East_Asia
- Huyền Trang, Thành duy thức luận
Khái quát
- Duy thức tông (Pháp tướng tông, Hossō) là trường phái Đại thừa phát triển dựa trên học thuyết Duy thức, truyền từ Ấn Độ sang Trung Hoa thế kỷ VII.
- Huyền Trang và đệ tử Khuy Cơ hệ thống hóa giáo pháp, lập nên trung tâm Cừu Ma La Dà và chùa Từ Ân, ảnh hưởng mạnh đến Phật giáo Đông Á.
- Tông phái nhấn mạnh phân tích tâm pháp, chủng tử, tam tự tính; đồng thời kết hợp thực hành thiền quán để chuyển thức thành trí.
Nội dung chi tiết
1. Truyền thừa và nhân vật tiêu biểu
- Xuất phát từ dòng Du-già hành Ấn Độ qua các luận sư như Vô Trước, Thế Thân.
- Huyền Trang (602–664) đi Ấn Độ thỉnh kinh, dịch các bộ luận Duy thức về Trường An và sáng lập tông phái tại Trung Hoa.
- Các nhân vật kế thừa: Khuy Cơ (632–682), Trí Châu, Pháp Tạng (ảnh hưởng sang Hoa Nghiêm), ở Nhật Bản có tông Hossō do Từ Chiếu, Nguyên Trinh truyền bá.
2. Giáo nghĩa cốt lõi
- Nhấn mạnh tam tự tính (biến kế sở chấp, y tha khởi, viên thành thật) và tam vô tính, giải thích cách thức các pháp tồn tại.
- Hệ thống hóa 100 pháp (tâm pháp, tâm sở, sắc pháp, bất tương ưng hành pháp, vô vi pháp) để mô tả toàn bộ hiện tượng tâm lý.
- Đề cao quá trình chuyển thức thành trí, thực hành thiền quán nội tâm kết hợp giới – định – tuệ.
3. Ảnh hưởng trong khu vực
- Tại Trung Hoa, Duy thức tông góp phần định hình tư duy triết học Phật giáo, ảnh hưởng các tông Thiên Thai, Hoa Nghiêm, Thiền.
- Ở Nhật Bản, tông Hossō trở thành một trong sáu tông Nara, đóng vai trò quan trọng trong giáo dục tu sĩ.
- Dù tổ chức tông phái suy giảm, giáo nghĩa Duy thức tiếp tục được giảng dạy trong các học viện Phật giáo và nghiên cứu so sánh với tâm lý học hiện đại.