Mục lục
Tài liệu tham khảo
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)
- https://plato.stanford.edu/entries/buddha/#Enlightenment
- Thích Nhất Hạnh, Đường xưa mây trắng
Khái quát
- Giác ngộ (bodhi) là sự thức tỉnh hoàn toàn khỏi vô minh, thấy rõ bản chất vô ngã và duyên khởi của mọi pháp.
- Trong Phật giáo, giác ngộ có nhiều cấp độ: của Thanh văn, Duyên giác và giác ngộ viên mãn của chư Phật.
- Con đường đạt giác ngộ gắn với thực hành giới, định, tuệ, Bát chánh đạo và phát triển Bồ-đề tâm cứu độ chúng sinh.
Nội dung chi tiết
1. Khái niệm và phân loại
- Sammāsambodhi: giác ngộ toàn giác của một vị Phật, đạt được mà không cần bậc thầy chỉ đạo.
- Pratyekabodhi: giác ngộ của Duyên giác, thấu hiểu lý duyên khởi nhưng ít hoằng pháp.
- Śrāvakabodhi: giác ngộ của Thanh văn nhờ nghe pháp từ Phật, hướng đến giải thoát cá nhân.
2. Điều kiện và phương pháp
- Thực hành Bát chánh đạo để thanh lọc thân – khẩu – ý, phát triển tuệ quán vô thường, khổ, vô ngã.
- Thiền định và thiền quán giúp tâm an tĩnh, phát sinh trí tuệ trực tiếp thấy thật tướng.
- Phát Bồ-đề tâm, tu sáu ba-la-mật để chuyển hóa chấp ngã, nuôi dưỡng lòng từ bi rộng lớn.
3. Biểu hiện của người giác ngộ
- Tâm không còn phiền não, đối duyên vô ngại, sống với trí tuệ và từ bi.
- Hành động dựa trên lợi ích chung, không bị tham – sân – si chi phối.
- Năng lực giác ngộ lan tỏa qua lời dạy và cách sống, truyền cảm hứng cho người tu học.