Mục lục
Tài liệu tham khảo
- https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%AFu_lu%C3%A2n
- Samten Karmay, The Treasury of Good Sayings
- Giuseppe Tucci, The Theory and Practice of the Mandala
Khái quát
- Hữu luân (cakra) là thuật ngữ tượng trưng cho bánh xe hiện hữu, biểu diễn vòng luân hồi sáu nẻo trong Phật giáo.
- Hình ảnh hữu luân thường xuất hiện trên tranh thangka “Luân hồi đồ” (Bhavacakra), do Diêm vương nắm giữ, mô tả nhân quả nghiệp báo.
- Quán chiếu hữu luân giúp hành giả thấy rõ khổ đau luân hồi, phát tâm thoát ly bằng tu tập giới-định-tuệ.
Nội dung chi tiết
1. Cấu trúc bánh xe luân hồi
- Tâm bánh xe: ba độc tham, sân, si dưới hình tượng lợn, gà, rắn.
- Vòng thứ hai: đường sáng (thiện nghiệp dẫn lên) và đường tối (ác nghiệp dẫn xuống).
- Vòng ngoài: sáu cõi tái sinh (trời, a-tu-la, người, súc sinh, ngạ quỷ, địa ngục); ngoài cùng là mười hai nhân duyên.
2. Ý nghĩa biểu tượng
- Diêm vương ôm bánh xe nhắc rằng mọi chúng sinh bị nghiệp chi phối; chỉ có trí tuệ mới phá vòng.
- Mặt trăng ở góc tranh tượng trưng giải thoát; Đức Phật chỉ trăng khuyên chúng sinh nương đạo giải thoát.
- Hữu luân còn biểu trưng cho bốn thời, năm uẩn, vô thường của vũ trụ.
3. Ứng dụng thực hành
- Thiền quán hữu luân giúp nhận ra sự nguy hiểm của tham – sân – si, thúc đẩy tinh tấn.
- Các tu viện Tây Tạng dùng tranh hữu luân để giảng dạy giáo lý nhân quả, duyên khởi.
- Người tu phát nguyện chuyển bánh xe pháp, đem giáo pháp vào đời để chuyển hóa hữu luân thành đạo lộ giải thoát.