Mục lục
Tài liệu tham khảo
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Kinh_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_b%E1%BB%99
- André Bareau, Les Sectes Bouddhiques du Petit Véhicule
- Charles Willemen, The Sammitīyas and Other Early Buddhist Schools
Khái quát
- Kinh lượng bộ (Sautrāntika) là một bộ phái Phật giáo nguyên thủy, tách ra từ Hữu bộ khoảng thế kỷ I TCN.
- Bộ phái đặt niềm tin tuyệt đối vào kinh tạng (sūtra), phủ nhận nhiều luận thuyết A-tì-đạt-ma của Hữu bộ.
- Quan điểm nổi bật: chỉ hiện tại tồn tại thực, quá khứ và tương lai chỉ là giả danh; đồng thời nhấn mạnh thuyết “hạt giống” (bīja) – tiền thân của Duy thức.
Nội dung chi tiết
1. Lịch sử hình thành
- Sau các kỳ kết tập, một nhóm tăng sĩ không đồng ý với hệ thống luận tạng Hữu bộ nên lập thành Kinh lượng bộ.
- Trung tâm hoạt động ở vùng Kashmir và Gandhara; đề cao việc trở lại với lời Phật trong kinh tạng.
- Các luận sư tiêu biểu: Kumāralāta, Harivarman, Dharmatrāta.
2. Giáo lý đặc trưng
- Hiện tại hữu thể: chỉ những pháp hiện hữu trong sát-na hiện tại là thật; quá khứ, tương lai không có thực tính.
- Thuyết hạt giống: nghiệp được bảo tồn dưới dạng “hạt giống” trong tâm, đến khi đủ duyên sẽ hiện hành.
- Phê phán quan điểm Pháp hữu tam thế của Hữu bộ, góp phần mở đường cho tư tưởng Duy thức, Trung quán.
3. Ảnh hưởng về sau
- Ý tưởng “hạt giống” được Duy thức tông tiếp thu, phát triển thành thuyết chủng tử trong A-lại-da thức.
- Kinh lượng bộ là cầu nối giữa Phật giáo nguyên thủy và các trường phái triết học Đại thừa.
- Ngày nay, nghiên cứu về bộ phái giúp hiểu rõ lịch sử phát triển kinh tạng và luận tạng Phật giáo.