Năm giới
Mục lục
Tham khảo:
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C5%A9_gi%E1%BB%9Bi
- Kinh Thiện Sinh (Sigalovada Sutta).
- Thích Minh Châu, Phật học phổ thông, khóa XXI.
- Thích Nhất Hạnh, Năm giới quý báu.
Năm giới (pañca-sīla) là những nguyên tắc đạo đức căn bản dành cho cư sĩ Phật tử, giúp xây dựng đời sống an lạc cho bản thân và cộng đồng.
1. Không sát sinh
- Tôn trọng sự sống của mọi loài; nuôi dưỡng lòng từ bi.
- Thực hành ăn uống lành mạnh, tránh bạo lực trong hành động, lời nói, ý nghĩ.
- Hỗ trợ các hoạt động bảo vệ môi trường, động vật, y tế nhân đạo.
2. Không trộm cắp
- Tôn trọng tài sản, thời gian, sức lao động của người khác.
- Sống lương thiện trong kinh doanh, học tập, công việc.
- Thực hành chia sẻ, công bằng; minh bạch trong tài chính.
3. Không tà dâm
- Giữ gìn sự chung thủy, tôn trọng cam kết; tránh gây tổn thương trong tình cảm.
- Sống lành mạnh trong đời sống tình dục, bảo vệ tự do và nhân phẩm của mỗi người.
- Xây dựng gia đình, cộng đồng dựa trên sự tin cậy và đồng thuận.
4. Không nói dối
- Thực tập lời nói chân thật, hòa nhã, mang lại hiểu biết.
- Tránh tin giả, chia rẽ, nói lời hằn học; cẩn trọng trên mạng xã hội.
- Ái ngữ và lắng nghe giúp chữa lành, kết nối.
5. Không dùng chất say
- Hạn chế hoặc từ bỏ rượu, bia, ma túy và các chất gây nghiện kể cả công nghệ.
- Duy trì thân tâm minh mẫn để không gây hại cho mình và người.
- Thay thế bằng thói quen lành mạnh: thể thao, thiền, đọc sách.
Ý nghĩa hiện đại
- Năm giới là nền tảng của văn hóa hòa bình, nhân quyền và môi sinh.
- Ứng dụng trong doanh nghiệp, giáo dục giúp tạo môi trường làm việc tin cậy.
- Thực tập năm giới, cư sĩ đã trở thành “Bồ-tát tại gia”, góp phần xây dựng xã hội tử tế.