Ngũ tịnh cư thiên

Mục lục

• Ngũ tịnh cư thiên
  • 1. Vô Phiền thiên (Aviha)
  • 2. Vô Nhiệt thiên (Atappa)
  • 3. Thiện Kiến thiên (Sudassa)
  • 4. Thiện Hiện thiên (Sudassī)
  • 5. Sắc Cứu Cánh thiên (Akanittha)
  • Ý nghĩa thực hành

Tham khảo:

• https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%8Bnh_c%C6%B0_thi%C3%AAn
• A-tì-đàm Câu-xá luận, quyển III.
• Thích Minh Châu, Phật học phổ thông, khóa XXIV.
• Narada Thera, Giáo lý nhà Phật, chương “Tam giới”.

Ngũ tịnh cư thiên (śuddhāvāsāḥ) là năm cảnh giới thuộc Sắc giới, nơi chỉ có các bậc A-na-hàm (Bất lai) tái sinh: Vô Phiền, Vô Nhiệt, Thiện Kiến, Thiện Hiện, Sắc Cứu Cánh.

1. Vô Phiền thiên (Aviha)

• Chư thiên đã đoạn trừ phiền não thô; sống trong môi trường an tịnh, không bị tham sân si làm phiền.
• Là nơi hành giả tiếp tục thực tập thiền định, quán chiếu để tiến đến giải thoát hoàn toàn.

2. Vô Nhiệt thiên (Atappa)

• Năng lượng tinh tấn mạnh mẽ; tâm không bị “nhiệt não”, lo lắng, bất an.
• Chư thiên ở đây giữ giới, tinh tấn, nuôi dưỡng từ bi.

3. Thiện Kiến thiên (Sudassa)

• “Nhìn thấy điều lành”: trí tuệ sáng suốt, nhận rõ sự thật, ít bị vọng tưởng che mờ.
• Từ đây, hành giả phát triển tuệ giác sâu, chuẩn bị cho các tầng cao hơn.

4. Thiện Hiện thiên (Sudassī)

• Ánh sáng công đức hiển lộ, thân tâm thanh tịnh, an lạc.
• Chư thiên thường quán pháp, hộ trì những hành giả ở cõi thấp hơn.

5. Sắc Cứu Cánh thiên (Akanittha)

• Tầng cao nhất của Sắc giới: thân sắc vi tế, trí tuệ viên mãn, gần với Niết-bàn.
• Tại đây, các vị A-na-hàm hoàn tất con đường và chứng quả A-la-hán.

Ý nghĩa thực hành

1. Nhắc hành giả: thiền định và giới hạnh có khả năng đưa tâm lên cảnh giới an tịnh.
2. Dù cõi trời an lạc, vẫn thuộc luân hồi; cần tuệ giác vô ngã để giải thoát rốt ráo.
3. Trong đời sống hiện đại, ta có thể xây dựng “tịnh cư” ngay tại đây bằng cách giảm sân hận, nuôi dưỡng hiểu biết và lòng từ.