Thập lục địa
Mục lục
Tham khảo:
- Luận Du-già sư địa.
- Thích Minh Châu, Phật học phổ thông, khóa LV.
- Thích Thiện Hoa, Bồ-tát đạo và các địa vị tu chứng.
Thập lục địa là hệ thống mười sáu địa vị tu chứng được một số luận sư triển khai, bao trùm trước và sau Thập địa truyền thống. Cấu trúc thường gồm: thập tín, thập trụ, thập hạnh, thập hồi hướng (16 địa vị đầu), kế tiếp là Thập địa, Đẳng giác, Diệu giác.
1. Thập tín (10 địa đầu)
- Nuôi dưỡng niềm tin, mỗi địa phát triển một phẩm chất: tín, tấn, niệm, định, tuệ…
2. Thập trụ
- An trụ vào Bồ-đề tâm, xây nền tảng hành Bồ-tát đạo.
3. Thập hạnh
- Hành động lợi ích chúng sinh với mười hạnh (hoan hỷ, nhiêu ích…).
4. Thập hồi hướng
- Hồi hướng mọi công đức, mở rộng tâm lượng.
5. Thập địa
- Mười địa vị Bồ-tát chính yếu được Kinh Hoa Nghiêm diễn tả.
6. Đẳng giác
- Bồ-tát ngang hàng với trí tuệ chư Phật, chỉ còn vô minh vi tế.
7. Diệu giác
- Thành Phật viên mãn, tròn đủ trí tuệ và công đức.
Ý nghĩa
- Thập lục địa cho thấy con đường dài lâu, nhắc hành giả kiên trì.
- Mỗi chặng là cơ hội rèn luyện một phẩm chất: tín, tấn, hạnh, nguyện.
- Người cư sĩ có thể lấy “thập tín” làm bước khởi đầu, rồi từng bước tiến lên qua các hạnh cụ thể trong đời sống.