Thập nhị nhập

Mục lục

• Thập nhị nhập
  • Sáu nội nhập (căn)
  • Sáu ngoại nhập (trần)
  • Ý nghĩa thực hành

Tham khảo:

• Kinh Tạp A-hàm, kinh số 292.
• Thích Minh Châu, Phật học phổ thông, khóa LXII.
• Bhikkhu Bodhi, The Connected Discourses.

Thập nhị nhập (dvādaśa āyatanāni) là mười hai “cửa” tạo thành kinh nghiệm nhận thức: sáu căn + sáu trần. Khác với thập nhị xứ (cũng gồm căn và trần), “nhập” nhấn mạnh sự tiếp nhập – tương tác giữa căn và trần sinh ra thức.

Sáu nội nhập (căn)

1. Nhãn nhập
2. Nhĩ nhập
3. Tỷ nhập
4. Thiệt nhập
5. Thân nhập
6. Ý nhập

Sáu ngoại nhập (trần)

1. Sắc nhập
2. Thanh nhập
3. Hương nhập
4. Vị nhập
5. Xúc nhập
6. Pháp nhập

Ý nghĩa thực hành

1. Thập nhị nhập là cơ sở cho thập nhị nhân duyên: khi căn – trần – thức gặp nhau → xúc → thọ → ái…
2. Quán sát mỗi lần “nhập” xảy ra để dừng kịp thời trước khi phiền não bùng phát.
3. Trong sinh hoạt hiện đại, kiểm soát “ngoại nhập” (thông tin, hình ảnh, âm thanh) chính là bảo vệ tâm khỏi ô nhiễm.