Mục lục
Thông điệp mở đầu
“Kinh tế là dòng năng lượng trao đổi giữa chúng sinh. Khi dòng ấy được soi sáng bởi chánh niệm và từ bi, phồn vinh trở thành hạnh phúc chung.”
— Chia sẻ từ tăng thân chánh niệm đương đại
Tài liệu tham khảo
- Bhutan, Báo cáo Hạnh phúc Quốc gia Bruto
- Peter Senge & Otto Scharmer, Leading from the Emerging Future
- Kate Raworth, Doughnut Economics
- Padma & Srikumar Rao, The Mindful Way of Doing Business
- https://wellbeingeconomy.org/
Khái quát
- Kinh tế tỉnh thức là nền kinh tế đặt hạnh phúc, công bằng, sinh thái lên ngang hàng với lợi nhuận.
- Dựa trên giáo lý Chánh mạng, vô ngã, duyên khởi, kinh tế tỉnh thức hướng tới thịnh vượng chung.
- Thực thi bằng chính sách, doanh nghiệp, tiêu dùng, đầu tư tỉnh thức.
Nội dung chi tiết
1. Nguyên tắc cốt lõi
- Từ bi hệ thống: đo lường thành công bằng khả năng giảm khổ.
- Giới hạn sinh thái: kinh tế phải vận hành trong khả năng chịu đựng của hành tinh.
- Công bằng thế hệ: không hy sinh tương lai để thoả mãn hiện tại.
- Minh bạch: chia sẻ thông tin, chống tham nhũng.
2. Chính sách và mô hình
- Chỉ số hạnh phúc: thay thế GDP bằng chỉ số phúc lợi.
- Thuế môi trường – carbon: điều chỉnh tiêu dùng, hỗ trợ chuyển đổi xanh.
- Doanh nghiệp B-Corp: cam kết lợi ích rộng lớn.
- Ngân hàng đạo đức: ưu tiên dự án có lợi xã hội.
3. Hành động của doanh nghiệp
- Thiết lập quỹ phúc lợi cho nhân viên và cộng đồng.
- Áp dụng sổ cái minh bạch, công bố chuỗi cung ứng.
- Cân bằng chế độ làm việc linh hoạt, hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tâm thần.
- Hỗ trợ khởi nghiệp xã hội trong hệ sinh thái.
4. Tiêu dùng và đầu tư tỉnh thức
- Chọn sản phẩm có chứng nhận công bằng, hữu cơ.
- Thực hành “mua ít mà tốt”, tránh văn hóa lãng phí.
- Tham gia quỹ đầu tư tác động, ngân hàng cộng đồng.
- Ủng hộ chính sách trợ cấp chuyển đổi nghề cho lao động bị ảnh hưởng.
5. Thực tập hằng ngày
- Sáng: quán niệm ân sâu của những người tạo ra thực phẩm, quần áo.
- Trong ngày: trước khi mua sắm, tự hỏi “Ta có thật sự cần không? Tác động là gì?”
- Tối: thống kê chi tiêu, hồi hướng cho những ai chưa đủ điều kiện sống.
Xem thêm
- Pháp thoại: Chánh mạng: soi lại nghề nghiệp và chuỗi cung ứng ở cấp cá nhân.
- Bồ-đề tâm: nhắc nhở động lực phục vụ lợi ích chung khi điều phối dòng tiền.
- Pháp thoại: Công bằng xã hội: đảm bảo thịnh vượng kinh tế đi kèm công bằng và tiếng nói của cộng đồng yếu thế.
Kinh tế tỉnh thức giúp dòng tiền trở thành dòng tuệ giác. Khi trao đổi bằng trái tim rộng mở, của cải chung được nuôi dưỡng.